Coraz więcej mieszkańców miast poszukuje produktów rolnych ze sprawdzonego źródła, których najlepszą gwarancją jest osobista znajomość samych rolników. Odbiorcom zaczyna zależeć na stałej współpracy z tymi rolnikami, którzy mogą bezpośrednio zapewnić im dostęp do świeżej żywności po przystępnej cenie.

fot. Michalina Bończa-Tomaszewska

Dlatego coraz więcej odbiorców i rolników decyduje się na zawiązanie współpracy według modelu Rolnictwo Wspierane przez Społeczność (RWS), który ma zapewnić rolnikom uczciwą zapłatę za swoją pracę, a odbiorcom zdrową, świeżą i tańszą żywność.

W przeciwieństwie do wielu nowych form sprzedaży – w tym sklepów internetowych – nie jest to projekt komercyjny. Jest to przykład działalności, w której ludzie biorą sprawy w swoje ręce i bezpośrednio angażują się we współpracę z zaufanymi rolnikami.

RWS na świecie i w Polsce

RWS jest modelem rozpowszechnionym na całym świecie. Na przykład we Francji wspiera on ponad tysiąc gospodarstw rolnych dostarczając produkty dla 300 tysięcy odbiorców. W Nowym Jorku w taki model współpracy zaangażowanych jest ok. 16 tysięcy konsumentów.

W Polsce obecnie funkcjonuje już 6 grup RWS. Od 2012 r. grupa 27 gospodarstw domowych w Warszawie współpracuje z 2 mazowieckimi ekologicznymi gospodarstwami rolnymi w ramach RWS Świerże Panki. Cena za „abonament” wynosi 740 zł / 1 gospodarstwo domowe, który konsumenci mogą zapłacić w dwóch ratach. Przez 20 tygodni 2 gospodarstwa ogrodnicze dostarczają paczki sezonowych warzyw do centrum Warszawy (czerwiec-październik). Odbiór odbywa się̨ raz w tygodniu w czwartek.

W 2014 r. ruszyło 5 kolejnych grup RWS w Warszawie, Poznaniu, Szczecinie, Wrocławiu i Opolu. W sumie dostarczają warzywa do ponad 300 osób. Większość odbiorców szuka warzyw ekologicznych, które niekoniecznie muszą mieć certyfikat. Czasem wystarcza zaufanie wynikające z osobistej znajomości z rolnikiem.

Więcej na temat funkcjonowania RWS-ów w wywiadzie z założycielami RWS Dobrzyń nad Wisłą – Markiem i Bartłomiejem Kembłowskimi: http://www.smakizpolski.com.pl/kilogram-cebuli-25-groszy-mozliwe-rws/

Zasady współpracy

Krok 1: Zebranie uczestników na sezon

Odbiorcy umawiają się na współpracę z gospodarstwem rolnym. Obydwie strony ustalają co i w jaki sposób będzie dostarczane (warzywa, owoce, ale może być́ też nabiał czy mięso) i określają czas trwania współpracy (konkretny sezon, pół roku, cały rok itp.).

Krok 2: Wpłata początkowa

Na początku sezonu uczestnicy płacą określoną̨ sumę̨ pieniędzy z góry (w całości lub w ratach). Cena za całość́ ustalana jest przez rolników w porozumieniu z konsumentami na podstawie szacowanych kosztów takich jak koszt nasion, sadzonek, uprawy, płace pracowników, transport do miejsca dostawy.

Krok 3: Cotygodniowa dostawa

Co tydzień w trakcie trwania współpracy rolnicy przywożą̨ w umówione miejsce zestawy sezonowych produktów, w ilości wystarczającej odbiorcom na tydzień́.

Zalety RWS dla rolników

1. Pewny dochód, który pomaga lepiej zaplanować́ wydatki związane z uprawą
2. Skupienie się na uprawie zamiast na szukaniu rynków zbytu
3. Wyższe zyski ze sprzedaży bezpośredniej
4. Lepszy kontakt z odbiorcami, który pozwala bezpośrednio reagować́ na ich uwagi i potrzeby

Zalety RWS dla odbiorców

1. Regularny dostęp do świeżej i tańszej żywności ze sprawdzonego źródła
2. Oszczędność czasu przy odbiorze zakupów
3. Wpływ na kształtowanie i wspieranie lokalnej gospodarki, opartej na zrównoważonych metodach produkcji
4. Edukacja na temat różnorodności płodów rolnych, metod produkcyjnych i kosztów związanych z produkcją i sezonowością żywności
5. Wzmocnienie więzi z własną lokalną wspólnotą

Jak zacząć?

Jeśli chcesz założyć grupę RWS i szukasz wskazówek jak to zrobić, znajdziesz je w Przewodniku RWS.

Po trzech latach istnienia w Polsce RWS-ów zebraliśmy dużo doświadczeń, dlatego możemy Ci doradzić, opowiedzieć o doświadczeniach czy przyjechać na spotkanie, które organizujesz. Kontakt do nas znajdziesz tu http://www.rws.waw.pl/kontakt/

Jeżeli chcesz podjąć się zorganizowania spotkania informacyjnego u siebie w regionie na temat zakładania nowych grup RWS z myślą o sezonie 2015, napisz na adres: julia.olszewska@igo.org.pl albo zadzwoń do Instytutu Globalnej Odpowiedzialności w Warszawie pod numer 22 659 62 33. Osoba kontaktowa: Julia Olszewska.

Tutaj znajdziesz listę osób chętnych do współpracy w całej Polsce, zgłoś się i poszukaj chętnych w Twojej okolicy: http://bitly.com/RWS-POLSKA

Adresy gospodarstw RWS

• Warszawa: RWS Świerże Panki. Grupa 2 ekologicznych i 27 domowych gospodarstw rolnychwww.rws.waw.pl; RWS Dobrzyń nad Wisłą / Papryczki Chilli: facebook.com/pages/Papryczki-Chili/485810944869900
• Szczecin i Poznań: RWS Dobrodziej. Gospodarstwo ekologiczne Sławka i Małgosi we wsi Żeliszewo.www.dobrodziej.com.pl
• Wrocław: Kooperatywa spożywcza Wrocław. Współpracuje z dostawcami z bazaru ekologicznego z ulicy Białoskórniczej 26 we Wrocławiukooperatywawroclaw.wordpress.com

                              Praca zbiorowa pod redakcją Daniela Bauke i Julii Olszewskiej