Inkubator

Inkubatory kuchenne, przetwórstwa lokalnego albo gospodarcze są instytucjami wspierającymi rolników, małych producentów. Ich zasada funkcjonowania polega na udostępnianiu infrastruktury po kosztach niższych niż rynkowe, aby ułatwić rozwój działalności gospodarczych, zwłaszcza przetwórcom.

W Polsce występuje problem sprzedaży żywności lokalnej, tradycyjnej, bo odbywa się bez kontroli, certyfikatów podczas różnego rodzaju imprez. Sytuację mogłyby zmienić inkubatory przetwórstwa udostępniające przestrzeń dla drobnego przetwórstwa lokalnych wyrobów po umiarkowanych cenach. Przetwarzanie produktów w odpowiednich warunkach przyczyni się do profesjonalnego „przetwórstwa i produkcji domowej”.

Sprzedaż produktów rolnych - aktualnie
Dotychczasowe uregulowania sprzedaży produktów przez rolników są niewystarczające. Sprzedaż produktów rolnych przez rolnika może odbywać się na dwa sposoby: w formie sprzedaży bezpośredniej lub w ramach działalności gospodarczej marginalnej, lokalnej i ograniczonej. Rolnik może sprzedawać nieprzetworzone produkty roślinne i zwierzęce z własnego gospodarstwa, np. zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby (również w postaci suszonej lub kiszonej) a także jaja, mleko, miód i ryby. Jest to tzw. sprzedaż bezpośrednia.
Jeśli te produkty z gospodarstwa rolnika będą podlegały jakiejkolwiek obróbce, np. poprzez
obieranie, krojenie, wyciskanie soku, lub jeśli będzie, to mięso z uboju to wtedy jest obowiązek rejestracji działalności gospodarczej, przyjęcia zobowiązania podatkowego oraz określonych przepisami wymagań higienicznych, weterynaryjnych określonych dla zakładów przetwórczych. Dlatego rolnik chcąc przetwarzać swoje płody i sprzedawać produkty musi prowadzić tzw. działalność marginalną, lokalną i ograniczoną. Inaczej będzie to nielegalny obrót żywnością.

Inkubator przetwórstwa lokalnego – co to jest ?
Inkubator przetwórstwa lokalnego to podmiot, który przygotuje odpowiednią infrastrukturę
i udostępni ją lokalnym producentom rolnym, przetwórcom w celu przetworzenia produktów
rolnych. Składa się z pomieszczeń wyposażonych w urządzenia i maszyny niezbędne do
przetwarzania i przygotowania produktów rolnych do sprzedaży. Infrastruktura inkubatora ma
spełniać wymagania weterynaryjne, sanitarne i ochrony środowiska. Może też służyć przechowywaniu produktów. Inkubator przetwórstwa lokalnego może zatrudniać specjalistów, aby służyli pomocą od strony prawnej, technologicznej, marketingowej, może też być wyposażony w narzędzia informatyczne potrzebne do sprzedaży i dystrybucji produktów rolnych.
Rolnik zapłaci za korzystanie z pomieszczeń, maszyn, urządzeń i fachowej pomocy ale produkt do sprzedaży bezpośredniej przygotuje w odpowiednich warunkach. Z inkubatora mogłyby korzystać małe firmy przetwórcze, cateringowe, osoby indywidualne, np. wczasowicze aby przygotować przetwory. Tak więc powinniśmy zastanowić się czy na naszym terenie potrzebna jest taka instytucja.
Nowe podejście Leader przewiduje możliwość realizacji projektów z przetwórstwa i marketingu produktów rolnych oraz tworzenia inkubatorów przetwórstwa lokalnego. Inkubatory umożliwiają przygotowanie żywności do sprzedaży w odpowiednich warunkach i ułatwiają wprowadzenie jej na rynek. Trwają prace nad dostosowaniem przepisów prawa ułatwiających sprzedaż bezpośrednią produktów przygotowanych w inkubatorach przetwórstwa lokalnego.
Przykłady inkubatorów przetwórstwa lokalnego
Przykładów inkubatorów przetwórstwa lokalnego w Polsce nie ma za wiele. W tym roku Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie przygotował inkubator kuchenny do wytwarzania swojskich wędlin przez okolicznych rolników. LGD „Gościniec 4 Żywiołów ” z Małopolski zapowiedziało utworzenie inkubatora kuchennego na swoim terenie i przygotowało projekt.
Za granicą przykładów inkubatorów przetwórstwa lokalnego czyli budynków z urządzeniami
przeznaczonych do przetwarzania produktów rolnych jest wiele. W Finlandii Lokalna Grupa
Działania Suupohja wspiera FoodPark w Kauhajoki. Tutaj inkubator przetwórstwa lokalnego to obiekt składający się z kilku pomieszczeń, najważniejszą jest sala wyposażona w urządzenia do małej gastronomii wynajmowana na godziny lub dni przez małe firmy. Obok jest chłodnia, w której przedsiębiorcy przechowują swoje wyroby. W inkubatorze tym udzielana jest pomoc technologiczna, sanitarna, marketingowa, a także pomagają w projektowaniu wzorów torebek, czy maszynowym pakowaniu żywności. Bardzo pożądaną tu usługą jest sprawdzanie owoców na zawartość metali ciężkich, co pozwala rolnikom uzyskiwać certyfikaty i wyższe ceny.
W Anglii utworzono Souhglade Food Park w Nottingham. Wybudowano tam, m.in., kuchnię o pow. ponad 40 m2 i wyposażono w piec konwekcyjny, patelnie do smażenia w głębokim tłuszczu, grill, szafy chłodnicze, zmywarki. Inkubator oferuje użytkownikom badania laboratoryjne mikrobiologiczne i składu żywności. Inkubator zarządzany jest przez organizację non profit, utworzoną przez przedsiębiorstwa zainteresowane zrównoważonym rozwojem branży żywnościowej i napojów w regionie. Obok kuchni są też pomieszczenia produkcyjno-magazynowe o pow. 2600 m2, biurowe i socjalne. Przytoczone przykłady wskazują, że możliwości wykorzystania i rozwoju inkubatora przetwórstwa lokalnego jest wiele. Mogą to też być prostsze inkubatory kuchenne tak, jak w USA, gdzie występują pod nazwą „społeczne kuchnie”, „wspólne kuchnie komercyjne” lub „inkubatory przemysłu żywnościowego”.
Chcąc odpowiedzieć na pytanie - czy potrzebujemy inkubatora kuchennego? powinniśmy
pomyśleć co może być szansą rozwoju ziemi płońskiej. Najpierw musimy mieć pomysł co można przetwarzać na naszym terenie aby lokalni rolnicy mogli zarobić sprzedając przetworzony produkt, powinniśmy przeanalizować zasadność jego istnienia, a potem zorganizować podmiot, który utworzy inkubator, następnie będzie nim zarządzał
.
Podejście Leader w PROW na lata 2014 -2020 przewiduje dofinansowanie do 500 000 zł na utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego.
W inkubatorach można zatrudniać pracowników czyli tworzyć miejsca pracy i opłacić je ze środków unijnych.